Μπορεί το Ελληνικό κράτος και οι δημόσιες υπηρεσίες να τρέχουν πλέον με ταχύτητες 5G και οι πολίτες να διεκπεραιώνουν τις υποθέσεις τους μέσα από το κινητό τους υπάρχουν όμως και οι … εξαιρέσεις. Μία από αυτές είναι το Υποθηκοφυλακείο – Κτηματολογικό γραφείο Ζωγράφου, στο οποίο για να ολοκληρωθεί η μεταγραφή ενός συμβολαίου αγοραπωλησίας ακινήτου, μπορεί να χρειαστούν ακόμα και … 2 χρόνια.

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχη. Η υπηρεσία βρίσκεται στο υπόγειο μιας πολυκατοικίας στην οδό Αγίας Λαύρας. Απέξω ταμπέλες που ζητούν την κατανόηση των πολιτών διότι η υπηρεσία αργεί γενικώς λόγω… υποστελέχωσης. Απέξω από το κτίριο η κατάσταση φολκλόρ. Οι πολίτες απαγορεύεται να περιμένουν μέσα στο κτίριο της υπηρεσίας και για αυτό τον λόγο οι υπάλληλοι έχουν τοποθετήσει στο πεζοδρόμιο καρέκλες καφενείου, αλλά και σχολικές καρέκλες για να περιμένει το … κοινό. Ανάμεσα τους πλαστικά κεσεδάκια για τα αδέσποτα αλλά και πάγκοι λαϊκής, λουλούδια και ψάρια καθώς στον ίδιο δρόμο κάθε εβδομάδα πραγματοποιείται και η λαϊκή αγορά της περιοχής.

Οι υπάλληλοι τρεις. Ότι ώρα και να πάει ο ανυποψίαστος πολίτης με πολύ ευγένεια οι κυρίες ενημερώνουν ότι δεν μπορούν να τον εξυπηρετήσουν και ότι θα πρέπει να πάει ξανά την επόμενη ημέρα πριν ανοίξει το υποθηκοφυλακείο για να πάρει… χαρτάκι (ένα από τα 15 μαγικά). Στη συγκεκριμένη υπηρεσία δεν υπάρχουν επίσης POS και ασφαλώς τα πασίγνωστα Μεγαρόσημα, για τα οποία οι υπάλληλοι παραπέμπουν στο γειτονικό περίπτερο. Ο πολίτης θα πρέπει να έχει μαζί του μετρητά ή εάν το ποσό που καλείται να πληρώσει είναι άνω των 500 ευρώ, τραπεζική επιταγή.

Από την στιγμή που οι πολίτες φτάσουν αχάραγα εξω απο την υπηρεσία και καταφέρουν να εξασφαλίσουν το πολυπόθητο χαρτάκι θα πρέπει να περιμένουν απο μιάμιση έως δύο ώρες για να καταθέσουν τα έγγραφα να πληρώσουν και να πάρουν την βεβαίωση. Όταν τελικά φτάσει η ώρα να πάρουν την απόδειξη και να ρωτήσουν πότε θα γίνει η εγγραφή η απάντηση είναι: “Δεν γνωρίζουμε γιατί συγχωνευόμαστε. Θα δούμε. Θα σας πάρουμε τηλέφωνο”. Οι πληροφορίες πάντως είναι ότι το χρονικό διάστημα που χρειάζεται είναι μεγαλύτερο του 1,5 έτους και μπορεί να φτάσει ακόμα και τα 2,5 χρόνια.

Αντιγράφουμε από την Καθημερινή:

Από δέκα ημέρες μέχρι και 2,5 χρόνια(!) απαιτούνται σήμερα για να ολοκληρωθεί η μεταγραφή ενός συμβολαίου αγοραπωλησίας ακινήτου στο αρμόδιο υποθηκοφυλακείο ή κτηματολογικό γραφείο. Ειδικότερα, σύμφωνα με συμβολαιογράφους, στην περιοχή του Αμαρουσίου οι χρόνοι είναι πολύ γρήγοροι (μόλις δέκα ημέρες), στο κέντρο της Αθήνας (υποθηκοφυλακείο Αθηνών) απαιτούνται περίπου τέσσερις μήνες, ενώ στου Ζωγράφου υπάρχουν αναφορές για χρόνο της τάξεως των 2,5 ετών.

Όπως αναφέρουν φορείς της αγοράς ακινήτων πρόκειται για ένα χρόνιο «αγκάθι» στη λειτουργία της κτηματαγοράς, το οποίο γεννάει πολύ σοβαρά προβλήματα στις αγοραπωλησίες, ιδίως αν αυτές γίνονται με τραπεζικό δανεισμό. «Για την έγκριση χορήγησης στεγαστικού δανείου η τράπεζα ζητάει το αντίστοιχο πιστοποιητικό από το αρμόδιο κτηματολογικό γραφείο ή υποθηκοφυλακείο. Ποιος πωλητής όμως μπορεί να περιμένει μήνες ή ακόμα και πάνω από ένα χρόνο προκειμένου να μπορέσει ο αγοραστής να λάβει στεγαστικό δάνειο και να ολοκληρώσει την αγορά του ακινήτου;», αναρωτιέται η κ. Λένα Κοντογεώργου, αντιπρόεδρος του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Αθηνών.

Οι χρόνοι που χρειάζονται για να ολοκληρωθεί μια αγοραπωλησία (μέσω της μεταγραφής του συμβολαίου) ποικίλλουν από περιοχή σε περιοχή και ανάλογα με το καθεστώς λειτουργίας του εκάστοτε γραφείου, αν δηλαδή εξακολουθεί να λειτουργεί ως υποθηκοφυλακείο, αν βρίσκεται στο στάδιο της μετάβασής του σε κτηματολογικό γραφείο ή αν αυτό έχει ολοκληρωθεί.

Κατά μέσον όρο στην Αττική οι συμβολαιογράφοι εκτιμούν ότι απαιτούνται περίπου έξι μήνες για να περιέλθει ο τίτλος ιδιοκτησίας στον νέο κάτοχο του ακινήτου. Μέχρι τότε αυτός ο άνθρωπος δεν μπορεί να εξοφλήσει τον πωλητή (εφόσον επιδιώκει να δανειοδοτηθεί) και ασφαλώς δεν έχει διασφαλίσει πλήρως τα δικαιώματά του επί του ακινήτου, παρότι καλείται φυσικά να φορολογηθεί γι’ αυτό μέσω του ΕΝΦΙΑ και όλων των άλλων επιβαρύνσεων που συνοδεύουν την κατοχή και συντήρηση, π.χ., μιας κατοικίας. Μεταγραφή ακινήτου: Έως 2,5 έτη αναμονή!

Ποιος πωλητής μπορεί να περιμένει μήνες ή ακόμα και πάνω από ένα χρόνο προκειμένου να μπορέσει ο αγοραστής να λάβει στεγαστικό δάνειο και να ολοκληρώσει την αγορά του;

Ακόμα ένας παράγοντας που γεννάει παροδικές καθυστερήσεις έγκειται και στον όγκο των πράξεων που διενεργούνται στην αγορά. Για παράδειγμα, το φετινό καλοκαίρι ήταν ένα από τα πιο δυναμικά των τελευταίων ετών, καθώς υπήρξε μεγάλος όγκος αγοραπωλησιών, που εκ των πραγμάτων άσκησε σημαντική πίεση στα υποθηκοφυλακεία και τα κτηματολογικά γραφεία. «Μέσα στο καλοκαίρι οι χρόνοι ήταν αρκετά μεγαλύτεροι των έξι μηνών, ακριβώς λόγω του μεγάλου όγκου των πράξεων», επισημαίνει η κ. Κοντογεώργου. Σήμερα, που δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο, οι χρόνοι έχουν μειωθεί, αλλά και πάλι απαιτούνται περίπου 5-6 μήνες.

Πρόκειται για ένα ζήτημα που οφείλεται στο γεγονός ότι τα 400 υποθηκοφυλακεία της χώρας μετατρέπονται σταδιακά σε κτηματολογικά γραφεία του Εθνικού Κτηματολογίου και ταυτόχρονα ψηφιοποιούνται πλήρως, περνώντας στην αρμοδιότητα του υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης αντί του υπ. Δικαιοσύνης. Η διαδικασία αυτή οδήγησε σε σημαντική υποστελέχωση πολλών γραφείων, καθώς οι υπάλληλοι επέλεξαν να αποχωρήσουν και να μετακινηθούν σε άλλες υπηρεσίες του υπ. Δικαιοσύνης, ενώ και στα νέα κτηματολογικά γραφεία προέκυψαν «αρρυθμίες», καθώς σε αρκετές περιπτώσεις συγχωνεύθηκαν σε ένα γραφείο υποθηκοφυλακεία από τρεις διαφορετικές περιοχές.

Τα προβλήματα σύμφωνα με την κ. Κοντογεώργου, αυτή η διαδικασία, παρότι οδεύει προς ολοκλήρωση, δεν σημαίνει ότι θα εξαλείψει πλήρως τα προβλήματα. «Διαπιστώνουμε ότι χρειάζονται ακόμα αρκετές τεχνικές βελτιώσεις στον τρόπο λειτουργίας της ψηφιακής πλατφόρμας καταχώρηση των συμβολαίων, καθώς απορρίπτονται συμβόλαια για ασήμαντους λόγους. Για παράδειγμα, ένα συμβόλαιο μπορεί να απορριφθεί για ορθογραφικά λάθη ελάσσονος σημασίας, όπως ένα διπλό “λ” στο μικρό όνομα, που υπάρχει στην ταυτότητα και δεν υπάρχει στο συμβόλαιο».

Παράλληλα, η πλατφόρμα παραμένει μη λειτουργική για αρκετές ώρες την ημέρα, δεσμεύοντας τον συμβολαιογράφο να αναμένει μέχρις ότου επαναλειτουργήσει, προκειμένου να μη χάσει τη σειρά του. Αυτοί είναι μερικοί από τους λόγους για τους οποίους οι συμβολαιογράφοι έχουν ζητήσει την παράταση κατά έξι μήνες της υποχρεωτικής καταχώρησης όλων των συμβολαίων με ψηφιακό τρόπο, ώστε να γίνουν οι απαραίτητες βελτιώσεις.

Οσο για το Υποθηκοφυλακείο Ζωγράφου, η λύση φαίνεται πως θα είναι η ενοποίησή του με το Υποθηκοφυλακείο Αθηνών, το οποίο με τη σειρά του φέρεται να προορίζεται για την έναρξη λειτουργίας του ως κτηματολογικού γραφείου, αρχής γενομένης από τον προσεχή Μάρτιο του 2023. Με αυτόν τον τρόπο εκτιμάται ότι θα μειωθούν οι απαιτούμενοι χρόνοι.