Κακή προετοιμασία στον έλεγχο ενός κρίσιμου στοιχείου το οποίο καθορίζει τις αστικές και περιαστικές πυρκαγιές, την διαθέσιμη καύσιμη ύλη δηλαδή, φαίνεται πως χαρακτηρίζει τουλάχιστον 10 ευάλωτους στις πυρκαγιές δήμους της Αττικής.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της «Κ», στις 03/07/2023 στις 15.30, ο υπουργός Πολιτικής Προστασίας και Κλιματικής Κρίσης, Βασίλης Κικίλιας συγκάλεσε σύσκεψη στην Πολιτική Προστασία με 25 δημάρχους, οι περιοχές των οποίων (σε Βόρεια, Δυτική και Νότια Αττική) κρίνονται ως ευάλωτες και ευπαθείς, για την εκδήλωση πυρκαγιών μεγάλης κλίμακας.

Στη σύσκεψη παρίσταντο ακόμα ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών Θοδωρής Λιβάνιος , ο υφυπουργός Κλιματικής Αλλαγής και Πολιτικής Προστασίας Ευάγγελος Τουρνάς, ο Γενικός Γραμματέας Δασών Κωνσταντίνος Αραβώσης και ο Αρχηγός της Πυροσβεστικής, Γιώργος Πουρνάρας. Σε αυτή τη σύσκεψη, οι δήμαρχοι ρωτήθηκαν τι ακριβώς έχουν πράξει στο κομμάτι του καθαρισμού ξερών χόρτων και λοιπής διαθέσιμης καύσιμης ύλης, στις περιοχές τους.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες της «Κ», τουλάχιστον 10 δήμοι από τους 25 ήταν σε κακό ή πολύ κακό επίπεδο σε αυτό το κομμάτι, με τον υπουργό να κάνει αυστηρές συστάσεις στους δημάρχους να φροντίσουν έστω και τελευταία στιγμή το ζήτημα.

Γιατί είναι τόσο σημαντική η καύσιμη ύλη

O Θοδωρής Μ. Γιάνναρος, πυρομετεωρολόγος και εντεταλμένος συνεργάτης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/ meteo εξηγεί στην «Κ» πως ο όρος «δασικά καύσιμα» ή «καύσιμη ύλη» χρησιμοποιείται για να περιγράψει το σύνολο της νεκρής και ζωντανής βλάστησης που βρίσκεται είτε στο έδαφος (π.χ., φύλλα, βελόνες, σπασμένα κλαδιά, χόρτα, πεσμένοι κορμοί δέντρων, θάμνοι, δέντρα, δενδρύλλια) είτε πάνω στα δέντρα (κλαδιά και φύλλωμα), το οποίο υφίσταται ανάφλεξη και καίγεται.

Όπως σημειώνει: «Από τους 3 παράγοντες που καθορίζουν τη συμπεριφορά και την εξάπλωση μιας πυρκαγιάς (καιρός, τοπογραφία, καύσιμη ύλη), η καύσιμη ύλη αποτελεί τον μοναδικό που ο άνθρωπος μπορεί να ελέγξει. Ιδιαίτερα σε ζώνες μίξης, σε περιοχές δηλαδή όπου το αστικό περιβάλλον “μπλέκεται” με το φυσικό/δασικό περιβάλλον, είναι εξόχως σημαντικό να λαμβάνονται προληπτικά μέτρα απομάκρυνσης/διαχείρισης της καύσιμης ύλης, ώστε να μειώνεται ο κίνδυνος εκδήλωσης και εξάπλωσης της φωτιάς».

Ο πυρομετεωρολόγος επισημαίνει ακόμα πως είναι σημαντικό να αναπτυχθούν μέθοδοι και εργαλεία που να επιτρέπουν την παρακολούθηση της διαθεσιμότητας της καύσιμης ύλης σε επίπεδο χώρας, ώστε να ενισχυθεί η ετοιμότητα του κρατικού μηχανισμού έναντι της εκδήλωσης δυνητικά καταστροφικών δασικών πυρκαγιών.

Το επικίνδυνο μικτό περιβάλλον

Ο Νίκος Μπόκαρης, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων υπογραμμίζει με τη σειρά του πως αυτό που αποκαλείται «μικτό περιβάλλον» και το οποίο χαρακτηρίζει τις αστικές και περιαστικές περιοχές με πράσινο, είναι ένα πολύ δύσκολο κι επικίνδυνο περιβάλλον.

Όπως εξηγεί: «έχεις μια περιοχή όπου εμπλέκονται αγροτικές, κτηνοτροφικές, μελισσοκομικές κι άλλες εκτάσεις μαζί με εκτός σχεδίου δόμηση, οικισμούς, μεμονωμένες κατοικίες, διάσπαρτα δέντρα κ.τ.λ. Συνήθως αυτό που συμβαίνει σε αυτό το περιβάλλον είναι η παρουσία πολλών χόρτων γύρω στο ένα μέτρο ύψος, τα οποία μπορούν να αποκτήσουν σε ελάχιστο χρόνο πολύ μεγάλο θερμικό φορτίο το εξαπλώνεται με τρομερή ταχύτητα».

Μάλιστα, σύμφωνα με τον κ. Μπόκαρη, δεν είναι μόνο τα χόρτα που μένουν ακαθάριστα. Ο ίδιος υπογραμμίζει πως μια εξίσου συχνή εικόνα σε περιαστικές περιοχές με πολύ πράσινο είναι τα απορρίμματα στις αυλές εξοχικών σπιτιών. Πολλά από αυτά είναι ιδίατερα εύφλεκτα: λάστιχα, παλιά αυτοκίνητα και λαμαρίνες, παλέτες κ.ο.κ

Ο κ. Μπόκαρης σημειώνει επίσης: «Παρόλη την πίεση που ασκείται στους ιδιοκτήτες κατοικιών που βρίσκονται σε περιοχές με πράσινο, παρόλο που δημιουργήθηκε νέο νομικό πλαίσιο, δεν έχει ακόμα ευοδωθεί αυτή η προσπάθεια, να έχουμε δηλαδή συστηματικούς καθαρισμούς με αποτέλεσμα την έντονη παρουσία καύσιμης ύλης εν μέσω αντιπυρικής περιόδου. Οι δήμαρχοι έχουν δυσκολία να επιβάλλουν τα πρόστιμα κι ειδικά σε μια προεκλογική περίοδο για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, όπως αυτή που διανύουμε. Πρόκειται όμως για κάτι που αφορά χιλιάδες ιδιοκτήτες τέτοιων κατοικιών, από άκρη σε άκρη σε όλη τη χώρα».

Αυξημένα τα κονδύλια για πυροπροστασία στους Δήμους

O Γενικός Γραμματέας του υπουργείου Εσωτερικών, Μιχάλης Σταυριανουδάκης λέει πως φέτος, το κονδύλι που δόθηκε στους Δήμους για Πυροπροστασία είναι αυξημένο σε σχέση με το 2022 (18,4 εκατ. ευρώ το 2022, έναντι 25 εκ. ευρώ το 2023).

«Η έγκριση του κονδυλίου υπεγράφη στο τέλος Μαρτίου με όλους τους δήμους να παίρνουν το ποσό που τους αντιστοιχεί εντός Απριλίου. Ο κάθε δήμος παίρνει διαφορετικό ποσό ανάλογα με τις πράσινες εκτάσεις του και τις ανάγκες του» σημειώνει ο κ. Σταυριανουδάκης.

Σημειώνεται πως αυτό το ποσό, ο κάθε Δήμος το χρησιμοποιεί όπως κρίνει. Μπορεί να το διαθέσει για τις μισθοδοσίες υπαλλήλων στην πυροπροστασία, για αποψιλώσεις καύσιμης ύλης, για αγορά πυροσβεστικών οχημάτων κ.τ.λ. Οι αποψιλώσεις και ο καθαρισμός της καύσιμης ύλης δεν επιφέρουν κάποιο χρηματικό πρόστιμο ή νομικό πρόβλημα στους Δήμους που δεν τα ολοκληρώνουν. Ο καθαρισμός της καύσιμης ύλης θεωρείται ακόμα μια καλή πρακτική για την πρόληψη των πυρκαγιών. Η Πολιτική Προστασία πάντως, κάνει ολοένα και πιο συχνές τις ισχυρές συστάσεις προς τους Δήμους μετά την εμπειρία των μεγάλων πυρκαγιών στην Αττική- όπως αυτή στην Βαρυμπόμπη το 2021-.

Σημειώνεται πως μόλις οι Δήμοι λάβουν το κονδύλι για την πυροπροστασία, πρέπει μέχρι τις αρχές Ιουνίου να στείλουν στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση (υπάγεται στο υπουργείο Εσωτερικών) την αναφορά- έκθεση τους για τον τρόπο που θα αξιοποιήσουν τα χρήματα. «Κάποιοι δήμοι το έχουν ήδη κάνει, άλλοι όμως όχι» λέει ο κ. Σταυριανουδάκης.

«Τα χρήματα δεν φτάνουν»

Οι δήμαρχοι πάντως κάνουν λόγο για πενιχρά ποσά, άποψη με την οποία συμφωνεί και ο κ. Μπόκαρης, ο οποίος τονίζει ότι ειδικά στις δασικές υπηρεσίες, καταλήγουν ελάχιστα χρήματα.

Ο Δημήτρης Λουκάς, δήμαρχος Λαυρεωτικής, ο οποίος είδε χθες δικές του περιοχές να παραδίδονται στις φλόγες, καίγοντας σύμφωνα με τον ίδιο 10.000 στρέμματα στον εν λόγω δήμο, λέει πως όντως φέτος έλαβε ένα προσαυξημένο κονδύλι 180.000 ευρώ- από 89.000 την περασμένη χρονιά-.

«Μόνο 250.000 ευρώ χρειάζομαι για τη μισθοδοσία των 60 περίπου υπαλλήλων – οδηγοί και πληρώματα- που προσλαμβάνονται για 5 μήνες για να επανδρώσουν τα 15 πυροσβεστικά οχήματα του δήμου» τονίζει ο κ. Λουκάς και συνεχίζει: «Για τους καθαρισμούς και τις αποψιλώσεις οικοπέδων ο Δήμος μας έδωσε φέτος 370.000 ευρώ. Τα ξερά χόρτα καθαρίστηκαν σε πρανή δρόμων, άλση και οικόπεδα ιδιωτών».

Ο ίδιος τονίζει πως ειδικά αυτό το κομμάτι του καθαρισμού της καύσιμης ύλης στα σπίτια των ιδιωτών αποδεικνύεται και το πιο δύσκολο κομμάτι από όλα. «Οι μισοί ιδιοκτήτες ανταποκρίνονται. Οι άλλοι μισοί, όχι» αναφέρει και συνεχίζει: «Στους δεύτερους μπήκαμε φέτος στα σπίτια τους με το ζόρι. Πια, δεν χρειάζεται εισαγγελική παρέμβαση, με μια ειδοποίηση στην Πυροσβεστική ξηλώνονται οι περιφράξεις και μπαίνουμε. Για κάθε ένα στρέμμα που καθαρίζουμε με δικά μας έξοδα, το πρόστιμο στον ιδιοκτήτη είναι 1.000 ευρώ. Αυτή τη διαδικασία, το “με το ζόρι” καθάρισμα την είχαμε κάνει και πέρυσι και πρόπερσι. Ελάχιστοι όμως πληρώνουν αυτά τα πρόστιμα που τους έρχονται μέσω ΑΑΔΕ».

Ο κ. Λουκάς παραδέχεται σε αυτό το σημείο πως σε έναν δήμο πολύ μεγάλης έκτασης όπως της Λαυρεωτικής των 250.000 στρεμμάτων και των 75 οικισμών, αναπόφευκτα, κάποια οικόπεδα μένουν ακαθάριστα.

Όπως περιγράφει: «Εγώ καλώ τους κοινοτάρχες των 75 οικισμών να μου πουν ποια είναι τα πιο κρίσιμα οικόπεδα στις περιοχές τους. Κάποια όμως μένουν αναγκαστικά εκτός καθαρισμού».

O ίδιος παραδέχεται επίσης πως η διαφορά ανάμεσα σε ένα καθαρισμένο οικόπεδο και σε ένα ακαθάριστο είναι τεράστια: «η φωτιά στην πρώτη περίπτωση σταματάει στο καθαρό χώμα. Αν βρει χόρτα “φεύγει” με τρομερή ταχύτητα. Σε εμάς, χθες, κάηκε κατά βάση δασική έκταση στο βουνό, κάηκαν όμως και οικιστικό- μικτό κομμάτι», καταλήγει.

Πηγή: Δήμητρα Τριανταφύλλου / http://Www.kathimerini.gr