Μόλις ένα κουτάκι αναψυκτικού με ζάχαρη την ημέρα μπορεί να… γεράσει τα κύτταρά μας.

Αυτό προέκυψε μετά από μελέτη σε περισσότερα από 5.000 άτομα η οποία διεξήχθη από ειδικούς του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο.

Τα αναψυκτικά έχουν τεθεί επανειλημμένως στο «εδώλιο του κατηγορουμένου» για σύνδεση με παχυσαρκία και διαβήτη τύπου 2, είναι ωστόσο η πρώτη φορά που φαίνεται να σχετίζονται με τη γήρανση. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι άτομα που κατανάλωναν 350 ml αναψυκτικών την ημέρα παρουσίαζαν αλλαγές στο DNA οι οποίες έκαναν τα κύτταρα 4,6 χρόνια γηραιότερα σε σύγκριση με το φυσιολογικό.

«Η τακτική κατανάλωση αναψυκτικών με ζάχαρη μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη νόσων μέσω παρέμβασης στον μεταβολικό έλεγχο των σακχάρων αλλά και μέσω της επιτάχυνσης της κυτταρικής γήρανσης των ιστών» ανέφερε η καθηγήτρια Ελίσα Επελ από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο.

Στο πλαίσιο της μελέτης που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «American Journal of Public Health», οι επιστήμονες ζήτησαν από 5.309 υγιείς ενηλίκους ηλικίας 20-65 ετών να δηλώσουν την κατανάλωση αναψυκτικών που έκαναν. Παράλληλα εξέτασαν το DNA σε δείγμα λευκών αιμοσφαιρίων του κάθε συμμετέχοντας.

Όπως προέκυψε τα τελομερή – τα προστατευτικά «σκουφάκια» που φέρουν τα χρωμοσώματα στα άκρα τους – ήταν πιο κοντά στα άτομα που έπιναν συχνά αναψυκτικά. Τα τελομερή που βρίσκονται στα άκρα των χρωμοσωμάτων κονταίνουν κάθε φορά που τα κύτταρα διαιρούνται. Λειτουργούν ως ένα είδος γενετικού «ρολογιού» που χτυπά και δείχνει τη φθορά του οργανισμού. Μελέτες τα έχουν συνδέσει με το προσδόκιμο ζωής καθώς και με την ανάπτυξη κάποιων μορφών καρκίνου, καρδιοπαθειών και διαβήτη. Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι παράγοντες του τρόπου ζωής, όπως το κάπνισμα και το στρες, επιδρούν αρνητικά στο μήκος των τελομερών.

«Τα τελευταία περίπου τέσσερα χρόνια άρχισαν οι ειδικοί να αναρωτιούνται αν το μήκος των τελομερών μπορεί να αρχίσει να κονταίνει επικίνδυνα νωρίς στη ζωή» είπε η δρ Επελ και πρόσθεσε: «Έτσι η μελέτη μας θέτει το ερώτημα: αν, όπως προέκυψε από τα στοιχεία, τα αναψυκτικά επιδρούν με τέτοιον τρόπο στα τελομερή των ενηλίκων, τότε τι σημαίνει αυτό για τα παιδιά μας; Ίσως τα αναψυκτικά να είναι ένας από τους «αόρατους» ενόχους, όχι μόνο για την επιδημία παχυσαρκίας στους ενηλίκους αλλά και για την εμφάνισή της – όπως και για την εμφάνιση πολλών άλλων νόσων – στις μικρές ηλικίες».

Η ερευνήτρια τόνισε πάντως πως από τη νέα μελέτη προέκυψε σύνδεση αλλά όχι και αιτιώδης σχέση μεταξύ της κατανάλωσης αναψυκτικών με ζάχαρη και της κυτταρικής γήρανσης.

Σε κάθε περίπτωση, πώς θα μπορούσε η μεγάλη κατανάλωση αναψυκτικών να οδηγήσει σε γήρανση των κυττάρων μας; Κατά την καθηγήτρια, εξαιτίας του ότι οι τεράστιες ποσότητες ζάχαρης που περιέχουν οδηγούν σε οξειδωτικό στρες και σε φλεγμονή. «Πρόκειται για την τέλεια «καταιγίδα» εντός του οργανισμού η οποία… τρώει τα τελομερή».

Πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι η μελέτη είχε τους περιορισμούς της αφού βασίστηκε σε ερωτηματολόγιο και έτσι δεν μπορούν να εξαχθούν οριστικά συμπεράσματα για το αν υπάρχει σχέση αιτίου – αιτιατού μεταξύ αναψυκτικών με ζάχαρη και γήρανσης του DNA. Όπως σχολίασε ο Ντέιβιντ Τζέικομπς, καθηγητής Δημόσιας Υγείας και Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη: «Είναι ενδιαφέρουσα η σύνδεση που προέκυψε μεταξύ της ζάχαρης των αναψυκτικών και των τελομερών. Ωστόσο η εμφάνιση μιας νόσου αποτελεί μια μακροχρόνια διαδικασία και δεν μπορούμε να πούμε, με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία, ότι υπάρχει μακροπρόθεσμη επίδραση των αναψυκτικών στην εμφάνιση νόσων. Απαιτούνται τώρα μακροχρόνιες μελέτες».

Από την πλευρά της η δρ Επελ και η ομάδα της σχεδιάζουν επιπρόσθετες μελέτες στις οποίες πιθανότατα θα υποβάλουν εθελοντές σε διατροφή πλούσια σε ζάχαρη για μικρό χρονικό διάστημα ώστε να φανεί αν η «ζαχαρούχα» διατροφή μπορεί να οδηγήσει σε κόντεμα των τελομερών.