Η αυλαία πέφτει, με τη συγκινητική λέξη « ΤΕΛΟΣ» γραμμένη στην επιγραφή. Όμως το φωτογραφείο θα παραμείνει στη μνήμη της πολιτισμικής ζωής της Νίκαιας. Είναι το πνεύμα της παρακαταθήκης που αφήνει ο δημιουργικός καλλιτέχνης, φωτογράφος Κωστάκης Παπαζαχαρής.

Ο φιλμικός λόγος του Κωστάκη, δια μέσου του φακού του, κατέγραψε τα συναισθήματα του κόσμου της Νίκαιας, όπως ένας ρομαντικός Ποιητής. Το πολυεπίπεδο ιστορικό φωτογραφικό αρχείο του Κωστάκη όπου υπάρχουν φωτογραφίες γνωστών προσωπικοτήτων, όπως ο Χαϊλέ Σελασιέ, ο Βασιλιάς Παύλος και ο γιος του Κωνσταντίνος, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Γιάννης Τσαρούχης, ο Νικηφόρος Βρεττάκος, η Μελίνα Μερκούρη, ο Μιχάλης Κακογιάννης, ο Μιχάλης Νικολινάκος και πολλών – πολλών άλλων, αποτελεί αναπόσπαστη αφηγηματική πλευρά της προσφυγικής Νίκαιας και των ανθρώπων της.

Το φωτογραφείο τα τελευταία χρόνια είχε μεταφερθεί από τη γωνία Γρεβενών και Καρακουλουξή στη γωνία Καρακουλουξή 27 και Βοσπόρου και τη λειτουργία την είχε αναλάβει μέχρι τις μέρες μας η επί 30 χρόνια βοηθός του Κωστάκη, Δήμητρα Ηλιού, αφοσιωμένη στην Τέχνη του.

Διεθνείς βραβεύσεις για τις πρωτόγνωρες τεχνικές εφαρμογές και τις επινοήσεις του για τη δομική, έγχρωμη σύνθεση, την οπτική του και τη λήψη της εικόνας αλλά και για εκείνα τα καλλιτεχνικά πορτραίτα, πολύ πριν από την τεχνολογία των προγραμμάτων των υπολογιστών.

«Επαγγελματίες καλλιτέχνες φωτογράφοι από την Ευρώπη μου ζητούσαν πληροφορίες για την προσωπική μου μέθοδο, ενώ πασίγνωστοι καλλιτέχνες απ’ όλη την Ελλάδα μου πρότειναν να τους φωτογραφίσω, αλλά και πολιτικοί, όπως ο υποψήφιος Πρόεδρος των ΗΠΑ αείμνηστος Μάικλ Δουκάκης. Επίσης, με συνεχάρη ο Υπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ John Kerry και έπειτα υποψήφιος Πρόεδρος των ΗΠΑ για τη φωτογραφική συμβολή μου στην ειρήνη, τον καιρό του πολέμου στο Ιράκ» εκμυστηρεύθηκε ο Κωστάκης Παπαζαχαρής.

Πριν από 24 χρόνια ο πρέσβης της Γιουγκοσλαβίας Dragomir Vučićević πήγε στο φωτογραφείο του στη Νίκαια, για να τον γνωρίσει και να τον συγχαρεί για το ειρηνικό φωτογραφικό μου ρεπορτάζ για τους βομβαρδισμούς στον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας το 2000.

Κωστάκης Παπαζαχαρής: Η ζωή του, η διαδρομή και η τέχνη της φωτογραφίας

Ο Κωνσταντίνος Παπαζαχαρής, ο γνωστός μας Κωστάκης, (1934) γεννήθηκε στο χωριό Πλέσσια, που ανήκει στα βόρεια Τζουμέρκα του νομού Ιωαννίνων, με πατέρα τον Θεμιστοκλή Παπαζαχαρή και μητέρα την Αικατερίνη το γένος Φλώρου.

Οι γονείς του απέκτησαν επτά παιδιά, τον Αλέξανδρο, τον Σωκράτη, τη Θεοδοσία, τον Γιάννη, την Αγγλαΐα, τη Μαρία και τον Κωνσταντίνο. Σε ηλικία δώδεκα ετών φεύγει από το χωριό του με τον συγχωριανό του, φωτογράφο Ελευθέριο Θεοδωρή και εγκαθίσταται στα Καμίνια του Πειραιά, όπου είχε το φωτογραφείο του, στην οδό Υμηττού 26.

Κοντά του μαθαίνει την Τέχνη της φωτογραφίας. Ο Θεοδωρής ήταν καλλιτέχνης φωτογράφος, κυρίως στο στούντιο. Το μάθημα στη φωτογραφία για τον νεαρό Κωστάκη αρχίζει με το ρετούς σε γυάλινες πλάκες και αργότερα στα πλαστικά φιλμ. Παράλληλα, εκτός από το πλύσιμο και στέγνωμα των φιλμ και των φωτογραφιών, μαθαίνει να εμφανίζει και να παρασκευάζει τα απαραίτητα χημικά στον σκοτεινό θάλαμο.

Ο Κωστάκης ακόμη θυμάται μέχρι σήμερα, στα ενενήντα του χρόνια, τις ονομασίες αυτών των χημικών συστατικών , όπως το μετόλ, το υδροκινόν, το σουλφίτ, το καρμπονάτ, το μπρομούρ κλπ. Εκεί στο φωτογραφείο στα Καμίνια, όταν άρχισε να φωτογραφίζει ο μικρός Κωστάκης, επειδή δεν έφτανε να βλέπει καλά μέσα στο θαμπόγυαλο της τεράστιας μηχανής, του είχε βάλει ο Θεοδωρής ένα σκαμνάκι για να ανεβαίνει ψηλότερα.

Μένει εκεί μέχρι το 1950, οπότε ο Θεοδωρής μετακομίζει το φωτογραφείο του στη Νίκαια, επί της οδού Πέτρου Ράλλη 236 ( κοντά στην οδό Κύπρου), όπου το λειτουργεί μέχρι το 1955. Αργότερα ο Θεοδωρής μεταφέρεται στο κέντρο του Πειραιά, στην οδό Βασιλέως Κωνσταντίνου και μετά από κάποια χρόνια στην οδό Τσαμαδού 27.

Εκείνη την περίοδο ο Κωστάκης φεύγει από τον Θεοδωρή και εργάζεται ως βοηθός στον πολύ γνωστό φωτογράφο των Αθηνών Απόστολο Βερβέρη, με φωτογραφεία στην οδό Βουκουρεστίου 4, αλλά και στην οδό Τασούμ Πασσά 20, στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Κατά την απουσία του ο Παπαζαχαρής έκανε το ρεπορτάζ του βασιλιά Παύλου και του διαδόχου Κωνσταντίνου.

Είχε την ευκαιρία εκεί να φωτογραφίσει τον τελευταίο αυτοκράτορα της Αιθιοπίας Χαϊλέ Σελασιέ. Επίσης, εκεί γνωρίζεται με τον πρώην βοηθό του Ουχμαγιάκ Διλδιλιάν, τον Γιάννη Τσαγκάρη και για κάποιο διάστημα δουλεύουν μαζί. Αφού φεύγει από του Βερβέρη, αγοράζει το φωτογραφείο της οδού Ράλλη 236, με το ποσό των 25.000 δραχμών, χρήματα που του δάνεισε ο γνωστός τότε έμπορος φωτογραφικών υλικών του Πειραιά, Χρήστος Κατσάρης.

Ο έμπορος αυτός τον εμπιστεύθηκε, αν και ήταν βοηθός ακόμα, διότι , για λογαριασμό του Βερβέρη, αποφάσισε να συμμετάσχει σε έναν διαγωνισμό του ΕΟΤ, για την εκτύπωση 200 μεγάλων φωτογραφιών του μέτρου, με αντίπαλο τον γνωστό τότε φωτογράφο Σπύρο Μελετζή, τον οποίο κέρδισε στον λογαριασμό.

Το φωτογραφείο της Π. Ράλλη το πούλησε στον τότε βοηθό του Σταύρο Καρνέζη, αδελφό του γνωστού σολίστα του μπουζουκιού Λάκη Καρνέζη και γύρω στο 1957 αγόρασε το πρώην φωτογραφείο του Διλδιλιάν , στην οδό Π. Τσαλδάρη 89, το οποίο μετά την αναχώρηση του Διλδιλιάν στην Αμερική, το είχε αγοράσει και το λειτούργησε για μερικά χρόνια ο Βασίλης Πεσματζόγλου ( Παπαιωακείμ) από τη Νέα Ιωνία.

Το 1965 Ο Κωνσταντίνος Παπαζαχαρής παντρεύεται την Ελένη Γιαννούση και αποκτούν δύο παιδιά, τον Πάρη και την Αθηνά.

Στο φωτογραφείο αυτό ο Κωστάκης μεγαλούργησε μέχρι το έτος 2000, οπότε και μετακόμισε σε άλλον χώρο, πρώτα στην οδό Δ. Καρακουλουξή και Γερβασίου Γρεβενών και στη συνέχεια στην οδό Δ. Καρακουλουκή 27, φωτογραφείο με τη φίρμα Studio Costakis το οποίο ανήκει πλέον στην επί 32 χρόνια βοηθό του Δήμητρα Ηλιού, την οποίαν αποκαλούν «θηλυκό Κωστάκη». Στο φωτογραφείο πολύ συχνά βρίσκεται και ο ίδιος μέχρι σήμερα.

Ο Κωστάκης έχει στην ιδιοσυγκρασία του συνεχώς να μαστορεύει και θέλει όλα γύρω του να είναι ζωηρά και χρωματιστά. Έψαχνε, λοιπόν, τρόπο να ξεπεράσει τις αρνητικές ιδιότητες της επιφάνειας του πλαστικού χαρτιού των έγχρωμων φωτογραφιών, ως προς τη δυνατότητα ρετούς, αλλά και για την επιζωγράφισή τους, με βάση ένα πρόσθετο υλικό. Με ερέθισμα ένα τέτοιοι υλικό με σπρέι που ανακάλυψε στην Αμερική, επινόησε δική φόρμουλα και οργάνωσε την παραγωγή αυτού του υλικού σε σπρέι, με δική του φίρμα.

Έτσι κάλυψε τις ανάγκες των επαγγελματιών, χρόνια πριν έρθουν να τις καλύψουν οι σημερινοί υπολογιστές και τα προγράμματά τους. Με αυτήν την πατέντα, ο Κωστάκης είχε μια παράλληλη φωτογραφική δραστηριότητα, που του έδινε αφενός τη χαρά να δημιουργεί ο ίδιος , αφετέρου να κερδίζει χρήματα , αλλά και να ταξιδεύει στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, εκλαϊκεύοντας τις ιδιότητες αυτού του νέου προϊόντος, σε εκθέσεις όπως η Photovision στην Ελλάδα αλλά και η παγκόσμια Photokina στην Κολωνία της Γερμανίας.

Ένα από τα ταξίδια που πραγματοποίησε στο εξωτερικό ήταν στην Κωνσταντινούπολη, Μου διηγήθηκε πως περνώντας έξω από ένα φωτογραφείο, μπήκε μέσα , αλλά ο φωτογράφος εκείνη την ώρα ήταν απασχολημένος στον σκοτεινό θάλαμο και στο σαλόνι βρισκόταν μόνο ο νεαρός βοηθός του. Μπαίνοντας μέσα, η ματιά του έπεσε στο πορτραίτο ενός ηλικιωμένου άνδρα σε κάδρο που υπήρχε στον τοίχο, το οποίο ο χρόνος αλλά και ο ήλιος το είχαν φθείρει. Αμέσως ζήτησε από τον βοηθό να το ξεκρεμάσουν και χωρίς να χάσει χρόνο έβγαλε το σπρέι, τα ειδικά χρώματα και τα πινέλα και άρχισε να το ρετουσάρει, δίνοντάς του μια νέα ζωή.

Όλη την ώρα που ο Κωστάκης ρετούσαρε το πορτραίτο, ο νεαρός βοηθός του φωτογράφου καθόταν δίπλα του και παρακολουθούσε αποσβολωμένος με το στόμα ανοιχτό. Όταν τελείωσε το έργο του ο Κωστάκης, ο νεαρός, γεμάτος χαρά αλλά και έκπληξη για το πώς βρέθηκε αυτός ο θαυματοποιός μέσα στο φωτογραφείο τους, τρέχει προς τον σκοτεινό θάλαμο, όπου δούλευε ο φωτογράφος, φωνάζοντας: « Αφεντικό, αφεντικό, έλα να δεις τι έκανε ο Έλληνας στον πατέρα σου!»

Ο Κωστάκης Παπαζαχαρής είναι καλλιτέχνης φωτογράφος του στούντιο, φωτογράφος πορτραίτου και καλλιτέχνης του ρετούς και έτσι όλα τα χρόνια τη βιτρίνα του φωτογραφείου του κοσμούν φωτογραφίες γάμων, βαπτίσεων, πορτραίτα γυναικών και ανδρών, αλλά κυρίως πορτραίτα επιφανών Ελλήνων και ξένων, όπως του αυτοκράτορα της Αιθιοπίας Χαϊλέ Σελασιέ, του Μίκη Θεοδωράκη, του Γιάννη Τσαρούχη, του Μιχάλη Κακογιάννη, της Μελίνας Μερκούρη, του Νικηφόρου Βρεττάκου, του Στέλιου Καζαντζίδη, του Στελάκη και του Βαγγέλη Περπινιάδη και τόσων άλλων.

Από το αφιερωματικό άλμπουμ της Δημοτικής Πινακοθήκης « Ντίνος Κατσαφάνας» για την έκθεση «ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΕΣ, ΗΠΕΙΡΩΤΕΣ, ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΟΙ ΚΑΙ ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΤΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΙ ΤΗΣ ΝΙΚΑΙΑΣ. 1922-1960 – 100 ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΑ ΚΟΚΚΙΝΙΑ-ΝΙΚΑΙΑ» 

Πηγή: Γιώργος Καρνέζης