Ας μη γελιόμαστε σε όλους αρέσει το μασκάρεμα και οι γιορτές. Όμως τελικά είναι το Halloween οι νέες απόκριες;

Ένα δίλημμα έχει προκύψει τα τελευταία χρόνια. Είναι το Halloween οι δεύτερες απόκριες; Καλού, κακού (μάλλον κακού) στην Ελλάδα δεν είχαμε ποτέ Halloween και ημέρα νεκρών όπως στο Μεξικό και την Αμερική. Ότι πιο κοντά σε αυτή την gothic αισθητική που μου έρχεται στο μυαλό είναι το Ψυχοσάββατο, οι Απόκριες και οι καλικάντζαροι.

Το Ψυχοσάββατο είναι μια θλιβερή τελετουργία της ορθόδοξης εκκλησίας οπού γίνονται δεήσεις για να αναπαυθούν οι ψυχές των νεκρών (Βαθμός gothic: 3/5 διότι πέρα από μερικές ψαλμωδίες και ένα ταπεινό τελετουργικό δεν υπόσχεται επιστροφή των νεκρών ούτε zombie apocalipse)

Οι Απόκριες και το καρναβάλι είναι από τις αρχαιότερες γιορτές και ίσως πιο κοντά σε αυτό που ονομάζουμε Halloween. Έχει διονυσιακές ρίζες και είναι ουσιαστικά η γιορτή της γονιμότητας και της Άνοιξης. Μην ξεχνάτε πως στην αρχαία Ελλάδα αλλά και σε πολλά χωριά σήμερα το λένε και γιορτή του Φαλλού. Κατά τη διάρκεια του καρναβαλιού οι άνθρωποι ντύνονται και προσπαθούν να μοιάσουν σε σάτυρους και άλλα ζώα. Δεν υπάρχει τόσο το νεκρικό στοιχείο, μιας και είναι η γιορτή της ζωής, όσο το σεξουαλικό και ανιμιστικό καθώς αναφέρεται σε σκανδαλιάρικα πνεύμα, ξέφρενη διασκέδαση και και μεγάλης οινοποσία ενώ κυρίαρχο κομμάτι έχει η σάτιρα. (Βαθμός gothic 4/5 διότι είναι μια καλή γιορτή που τα έχει όλα αλλά του λείπει το gothic)

Καλικάντζαροι. Υπάρχουν αμέτρητου μύθοι ανά την ελληνική επικράτεια που λένε για τους καλικάτζαρους, κάτι δαιμονικά, κακάσχημα, σκανδαλιάρικα τερατόμορφα πλάσματα με μόνο σκοπό στη μίζερη ζωής τους να κόψουν το δέντρο που κρατάει τον κόσμο και να σαμποτάρουν τα Χριστούγεννα. Σε πιο hardcore αποδόσεις όπως στην Κρήτη λένε πως είναι τα νεκρά αβάφτιστα μωρά που έρχονται για εκδίκηση (Βαθμός gothic 3/5 γιατί αν και έχουν δυναμική η λαϊκή παράδοση δεν τους προώθησε όπως έπρεπε. Αδικήθηκαν από το σύστημα ενώ άξιζαν!)

Τι είναι όμως το Halloween;

Ο όρος Halloween είναι συνεπτυγμένη μορφή των λέξεων All-Hallow-even και σημαίνει το «Βράδυ πριν από την Ημέρα των Αγίων Πάντων», που γιορτάζεται την 1η Νοεμβρίου στις καθολικές χώρες. Η γιορτή χάνεται στα βάθη των αιώνων. Έχει ειδωλολατρικές ρίζες και σχετίζεται με τη λατρεία των Δρυίδων από τους Κέλτες στην Ιρλανδία.

Πιστεύεται ότι οι ψυχές των ανθρώπων που πέθαναν κατά τη διάρκεια του έτους ψάχνουν να μπουν σ’ ένα σώμα για να κερδίσουν την αθανασία. Οι ζωντανοί από την πλευρά τους, ντυμένοι με παράξενα κοστούμια και κάνοντας θόρυβο, προσπαθούν να φοβίσουν και να διώξουν τα πνεύματα. Τη γιορτή έφεραν στην Αμερική ιρλανδοί μετανάστες κάπου στα μέσα του 19ου αιώνα.

Οι χριστιανικές οργανώσεις αντιδρούν, θεωρώντας ότι το έθιμο έχει ειδωλολατρικές ρίζες και σατανιστική χροιά. Το Βατικανό το βλέπει σαν ένα παιδικό παιγνίδι και γι’ αυτό το συγχωρεί.

Ναι αλλά τελικά;

Όπως βλέπουμε δεν έχουμε πολλές πολιτιστικές και ιδεολογικές διαφορές. Απλά αλλάζει η αισθητική. Τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα έχει αγκαλιάσει το Halloween σαν δίκη της γιορτή μιας και σε όλους αρέσουν τα “σκοτεινά” κουστούμια και τα ξέφρενα party που διοργανώνονται στα ειδικά διακοσμημένα μαγαζιά με κολοκύθες, νυχτερίδες, ιστούς αράχνης αλλά και τεχνητή ομίχλη!

Είναι ο εξαμερικανισμός και η μανία μας να αντιγράφουμε παρά να εκτιμούμε τα δικά μας έθιμα; Είναι η απαράμιλλη gothic αισθητική που μας λείπει; Ή μια ακόμα ευκαιρία να εισάγουμε μια ξένη γιορτή με πρόφαση το ξεφάντωμα;

Προσωπικά πιστεύω το τελευταίο μιας και ο Έλληνας είναι party animal και θυμάται πιο πολύ τις γιορτές που τον “συμφέρουν”. Έτσι οι “δεύτερες” απόκριες του Halloween, του έρχονται κουτί…