Με στόχο να γίνει το το ποδήλατο πρωταγωνιστής στις μετακινήσεις, όπως συμβαίνει σε άλλες ευρωπαϊκές μεγαλοuπόλεις, θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 12 Μαΐου στην Αθήνα, η Πανελλαδική Ποδηλατοπορεία, που διοργανώνεται από την ΠοδηλΑΤΤΙΚΗ Κοινότητα και την Ελληνική Ομοσπονδία Αστικής Ποδηλασίας.
Ζητούμενο της δράσης να αποτελέσει μοχλό πίεσης στη νέα δημοτική αρχή ώστε η πρωτεύουσα να αποκτήσει ποδηλατικές υποδομές και ένα στοιχειώδες δίκτυο ποδηλατόδρομων.
Δεν είναι τυχαίο εξάλλου ότι αυτή τη φορά η Πανελλαδική Ποδηλατοπορεία έχει σημείο εκκίνησης το Δημαρχείο της Αθήνας, την Πλατεία Κοτζιά στις 10 πμ. Με αυτή την επιλογή οι διοργανωτές θέλουν να διαμηνύσουν στον Δήμαρχο Αθηναίων ότι η δημοτική αρχή θα πρέπει να περάσει στην υλοποίηση των…άφθονων μελετών για ποδηλατόδρομους. ΤΩΡΑ!
Τα αιτήματα
Δείτε αναλυτικά τι ζητούν οι διοργανωτές με την πραγματοποίηση της Πανελλαδικής Ποδηλατοπορείας.
Από τον Δήμο Αθηναίων:
• ΑΜΕΣΑ να υλοποιήσει το Σ.Β.Α.Κ. σε όλα τα επίπεδα, ενημέρωσης, εκδηλώσεων και φυσικά υποδομών.
Από το Υπουργείο Υποδομών & Μεταφορών:
• ΑΜΕΣΑ να δεσμευτεί και να δηλώσει δημόσια ότι το ποδήλατο είναι μέσο μετακίνησης προτεραιότητας για τις ελληνικές πόλεις,
• ΑΜΕΣΑ να δεσμευτεί και να δηλώσει δημόσια ότι προτίθεται να συστήσει την Ομάδα Εργασίας για την εκπόνηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για το Ποδήλατο και να υιοθετήσει το πρώτο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Ποδήλατο στην Ελλάδα,
• ΑΜΕΣΑ να δεσμευτεί ότι το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Ποδήλατο θα αποτελεί νομικά δεσμευτικό κείμενο, και
• ΑΜΕΣΑ να συνεργαστεί με την Ελληνική Ομοσπονδία Αστικής Ποδηλασίας η οποία δηλώνει ότι θα σταθεί αρωγός στην προσπάθεια αυτή στο πλαίσιο των δυνατοτήτων της.
Η Πανελλαδική Ποδηλατοπορεία πραγματοποιείται την Κυριακή 12 Μαΐου στις 10π.μ. με σημείο εκκίνησης την Πλατεία Κοτζιά, απέναντι από το Δημαρχείο της Αθήνας.
Η πορεία με τα ποδήλατα αναμένεται να περάσει από το Υπουργείο Μεταφορών, την Περιφέρεια Αττικής, τη Βουλή και το Υπουργείο Περιβάλλοντος. Πρόκειται για μία κυκλική διαδρομή περίπου 18χλμ – αλλά σε χαλαρούς ρυθμούς – από τις οδούς Σταδίου, Συγγρού, Β.Ολγας, Β.Αμαλίας, Β.Σοφίας, Μεσογείων, Αλεξάνδρας.
Το πρόσωπο της Αθήνας έχει αλλάξει με το πέρασμα των αιώνων, αλλά κάποια εμβληματικά της σημεία παραμένουν και στέκουν αγέρωχα στη φθορά και τις κακουχίες. Ένα από τα λιγότερο γνωστά μνημεία της πρωτεύουσας είναι ένας δρόμος της Πλάκας, που φέρει επίσης τον τίτλο του αρχαιότερου δρόμου στην Ευρώπη.
Πρόκειται για την οδό Τριπόδων, η οποία διατηρεί μάλιστα και το όνομά της εδώ και σχεδόν 25 αιώνες. Ήταν από τους φαρδύτερους δρόμους της αρχαίας Αθήνας, με πλάτος έξι μέτρα και ο πιο σύντομος για να πάει κάποιος από το θέατρο του Διονύσου έως την Αγορά.
Πήρε το όνομά της από τους χάλκινους τρίποδες που τοποθετούνταν κατά μήκος της.
Αλλάζει το σκηνικό του καιρού από την Τετάρτη, με τα κύρια χαρακτηριστικά να είναι η σκόνη και οι βροχές, με τη θερμοκρασία να μην ξεπερνά τους 24 βαθμούς Κελσίου.
Από Τετάρτη αναμένονται τοπικού χαρακτήρα βροχές και καταιγίδες, ενώ το σύστημα που έρχεται από τα δυτικά θα δώσει αρκετές βροχές και καταιγίδες σε πολλές περιοχές και στην Αττική θα βρέξει λίγο προς το μεσημέρι και το απόγευμα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι από την Πέμπτη μέχρι και την Κυριακή η θερμοκρασία θα πέσει στην Αθήνα στους 23-24 βαθμούς, ενώ θα έχουμε επανεμφάνιση μικρής ποσότητας αφρικανικής σκόνης.
Για την Παρασκευή Τα τελευταία προγνωστικά στοιχεία δείχνουν πτώση της θερμοκρασίας βροχές στο γενικό σύνολο της χώρας και τοπικές καταιγίδες.
Το περπάτημα στην Αθήνα είναι ρίσκο. Ο άνθρωπος που βαδίζει έχει να ισορροπήσει σε πολύ μικρά πεζοδρόμια, να καταφέρει να μη σκοντάψει στις σπασμένες πλάκες και να αποφύγει αναπάντεχα εμπόδια. Εάν μάλιστα είναι γονιός με παιδί, ανάπηρος ή ηλικιωμένος, τότε το περπάτημα συχνά γίνεται άσκηση επιβίωσης σε δύσκολες συνθήκες…
Και όμως, για να είναι βιώσιμες και λειτουργικές οι πόλεις του μέλλοντος πρέπει να εφεύρουν ξανά το περπάτημα, σε συνδυασμό με τα δημόσια μέσα μεταφοράς και τα μέσα μικροκινητικότητας (ποδήλατα, πατίνια κ.λπ.). Σε διεθνές επίπεδο γίνεται λόγος για την πόλη των 15 λεπτών, όπου καλύπτονται οι ανάγκες των κατοίκων σε μικρές αποστάσεις. Με τον τρόπο αυτό, οι πόλεις μπορεί να ξαναγίνουν φιλόξενες, χωρίς ρύπανση και ενεργειακά-κλιματικά ουδέτερες.
Μπορεί η Αθήνα να βαδίσει σε αυτή την κατεύθυνση και πώς; Σε αυτό το πολύ δύσκολο ερώτημα ήρθε να απαντήσει ένα μεγάλο έργο, το Walkable Athens, που εκπονήθηκε με τη συμβολή δεκάδων ερευνητών και επιστημονικών συνεργατών της Μονάδας Βιώσιμης Κινητικότητας του ΕΜΠ, καθώς και προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών. Η μελέτη παραδόθηκε στον Δήμο Αθηναίων τον Μάρτιο του 2024.
Τα πλεονεκτήματα
«Παρά τις πολύ δύσκολες συνθήκες, η Αθήνα έχει και θετικά στοιχεία, που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην ανάπτυξη του βαδίσματος. Υπάρχει εγγύτητα πολλών λειτουργιών, όπως για παράδειγμα τα σχολεία, τα σούπερ μάρκετ. Υπάρχει η μείξη των χρήσεων γης. Ας σημειωθεί πως οι κάτοικοι του Δήμου Αθηναίων περπατούν περισσότερο απ’ ό,τι εκείνοι άλλων δήμων του λεκανοπεδίου», λέει στην «Κ» ο δρ Αλέξανδρος Μπαρτζώκας-Τσιόμπρας, πολεοδόμος-χωροτάκτης και γενικός συντονιστής του έργου Walkable. «Δεν υπάρχει όμως αστική ποιότητα υποδομών», συμπληρώνει. Η κατάσταση των πεζοδρομίων είναι αποκαλυπτική: Τουλάχιστον το 75% απ’ αυτά είναι μικρότερο από τις πολεοδομικές διατάξεις (ελάχιστο πλάτος 2,1 μέτρα). Το 40% των πεζοδρομίων είναι μικρότερο του ενός μέτρου, στο 5% των περιπτώσεων δεν υπάρχει καν πεζοδρόμιο, ενώ το 57% του συνόλου είναι σε κακή κατάσταση.
Οι ερευνητές κατέγραψαν όλους τους δρόμους της Αθήνας και κατέθεσαν μια δομημένη στρατηγική πρόταση για την ανάπτυξη του βαδίσματος έως το 2030. «Μία βασική πλευρά είναι η αύξηση κατά 50% των πεζοδρομημένων οδών στο εμπορικό-ιστορικό κέντρο, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη του τραμ σε αυτά τα σημεία», σημειώνει στην «Κ» ο επιστημονικός υπεύθυνος του έργου Walkable Αθανάσιος Βλαστός, ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ.
Οι ερευνητές προτείνουν τη δημιουργία τριών πολιτιστικών διαδρομών, συνολικού μήκους 36 χλμ., με δυνατότητα διαφορετικών επιλογών η καθεμία. Η πρώτη συνδέει δύο σημαντικούς χώρους της αρχαιότητας, την Ακαδημία Πλάτωνος και το Λύκειο του Αριστοτέλη, και έχει προτεραιότητα. Η δεύτερη συνδέει το Αρχαιολογικό Μουσείο με το Μουσείο της Ακρόπολης και κατάληξη αυτό της Σύγχρονης Τέχνης. Η τρίτη διαδρομή έχει ως νότιο άκρο το Κέντρο Πολιτισμού «Νιάρχος» και καταλήγει στο Μέγαρο Μουσικής, συναντώντας ενδιάμεσα τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, το Μουσείο Γουλανδρή, το Ωδείο, το Βυζαντινό Μουσείο, την Εθνική Πινακοθήκη. «Είναι σημαντικό να υπάρχει πληροφοριακή σήμανση στη διαδρομή. Οι επισκέπτες έρχονται στην Αθήνα και περιμένουν να δουν Ιστορία, όπως και οι κάτοικοι θέλουν να μάθουν την πόλη τους. Δυστυχώς, δεν υπάρχει τέτοια πληροφορία στους δρόμους», υπογραμμίζει ο κ. Βλαστός.
Ακαδημία Πλάτωνος
Μια δεύτερη πρόταση αφορά τη διαμόρφωση 17 πράσινων διαδρομών και πράσινων λεωφόρων συνολικού μήκους 76,5 χλμ., με αύξηση των δέντρων κατά 50%. Στόχος –και αυτό είναι σημαντικό– να υπάρξουν πράσινες οδοί σε όλα τα διαμερίσματα. «Μιλάμε για διαδρομές με περισσότερο πράσινο, ησυχία, πιο άνετα πεζοδρόμια. Στόχος, κάθε κάτοικος να βρίσκει μια τέτοια διαδρομή κάθε 500 μέτρα», συμπληρώνει ο ομότιμος καθηγητής του ΕΜΠ.
Οι ερευνητές του Walkable βλέπουν την πόλη συνολικά, καθώς μέχρι τώρα οι όποιες παρεμβάσεις εξαντλούνται στο κέντρο και συνδέονται με την τουριστικοποίηση. «Πολλές φορές φτιάχνουμε τη βιτρίνα, αλλά κρύβουμε τις κοινωνικές ανισότητες. Για παράδειγμα, στο 4ο διαμέρισμα, σε Κολωνό, Σεπόλια κ.λπ., η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη. Το 75% των πεζοδρομίων είναι σε κακή κατάσταση, ενώ γενικά είναι τόσο στενά που ούτε στις στάσεις των μέσων μαζικής μεταφοράς δεν μπορείς να πας», εξηγεί ο κ. Μπαρτζώκας-Τσιόμπρας.
Τι μπορεί να γίνει στις γειτονιές; «Κατ’ αρχάς, πρέπει να διαπλατύνουμε και να φτιάξουμε τα πεζοδρόμια. Υπάρχει χώρος; Εάν σε ένα δρόμο έχουμε στάθμευση και από τις δύο πλευρές, ας “φάμε” τη μία», τονίζει ο συντονιστής του Walkable.
«Oταν τα πεζοδρόμια είναι στενά ή έχουν πάνω τους εμπόδια, οι πεζοί δεν έχουν άλλη λύση από το να περπατούν στη μέση του δρόμου. Αφού αυτοκίνητα και παπάκια ανεβαίνουν στα πεζοδρόμια και η πολιτεία αδυνατεί να τα εμποδίσει, οι πεζοί θα κατεβαίνουν στον δρόμο. Συμβαίνει πολύ συχνά στους δρόμους του Δήμου Αθηναίων. Υποχρέωση της πολιτείας είναι τουλάχιστον η μείωση του ορίου ταχύτητας στα 30 ή στα 20 χλμ./ώρα. Στις ευρωπαϊκές πόλεις αυξάνονται θεαματικά οι δρόμοι με αυτά τα όρια», επισημαίνει από την πλευρά του ο κ. Βλαστός.
Η μελέτη θέτει ως στόχο την αύξηση κατά 50% των οδών μιας λωρίδας χωρίς παρόδια στάθμευση και τον διπλασιασμό των δρόμων με όριο ταχύτητας έως 30 χλμ. Σύμφωνα με την καταγραφή, τουλάχιστον το 50% των δρόμων στην Αθήνα θα μπορούσε να είναι δρόμος ήπιας κυκλοφορίας. Με τον τρόπο αυτό θα ελαττωθούν και οι τροχαίες συγκρούσεις με θύματα πεζούς ή ποδηλάτες· τίθεται ο στόχος για μείωση κατά 50%. Ας σημειωθεί πως η Αθήνα έχει από τα μεγαλύτερα ποσοστά θανατηφόρων τροχαίων στην Ευρώπη.
«Πρέπει να δώσουμε ξανά τη δυνατότητα σε όλους τους κατοίκους της Αθήνας να περπατήσουν και να πάνε στον προορισμό τους ή στη στάση του δημόσιου μέσου. Ταυτόχρονα με αυτά τα μέτρα ξαναδημιουργούμε τις γειτονιές, τις κοινωνικές σχέσεις. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να παραμείνουν οι πολλαπλές χρήσεις, τα μικρά μαγαζιά στη γειτονιά», σημειώνει ο κ. Βλαστός.
Σε αυτή την κατεύθυνση, η ομάδα του Walkable προτείνει ένα «μπουκέτο» παρεμβάσεων, που έχει βγει από τη διεθνή εμπειρία. «Αφαιρώντας μία θέση στάθμευσης κάθε 3-4 θέσεις και φυτεύοντας εκεί ένα δέντρο, δίνουμε ένα χώρο σκιάς στον πεζό, διευρύνοντας το πεζοδρόμιο. Υπάρχει και η επιλογή για τα λεγόμενα parklets, τα “πάρκα τσέπης”, που προσελκύουν κόσμο και δίνουν ευκαιρία για ξεκούραση και επικοινωνία με τον γείτονα, σε διαπλατύνσεις του πεζοδρομίου ή αφαιρώντας μια-δύο θέσεις στάθμευσης».
Μια ιδιαίτερη πρόταση αφορά τη θεσμοθέτηση δρόμων ήπιας κυκλοφορίας μέχρι 20-30 χλμ. σε μια ακτίνα 250 μέτρων γύρω από τα σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στον Δήμο Αθηναίων, έτσι ώστε τα παιδιά να πηγαίνουν με τα πόδια με ασφάλεια. Oσοι γονείς πήγαιναν με αυτοκίνητο στο σχολείο τα παιδιά τους θα ενθαρρύνονται με πληροφοριακή σήμανση να αποβιβάζουν τα παιδιά στην περίμετρο, μια και οι συνθήκες για περπάτημα μέχρι το σχολείο θα είναι πια πιο ασφαλείς. Με την υλοποίηση αυτής της ελκυστικής πρότασης, μετατρέπεται ένα μεγάλο εύρος της έκτασης του Δήμου Αθηναίων σε περιοχή ήπιας κυκλοφορίας.
Στις προτάσεις περιλαμβάνονται και οι δρόμοι για παιχνίδι, κάτι που γίνεται ήδη σε πόλεις της Ευρώπης και θυμίζει τους δρόμους παλιότερων δεκαετιών, όταν τα παιδιά έπαιζαν εκεί. «Προτείνουμε σε επτά σημεία, πιλοτικά, να κλείνει ο δρόμος για δύο-τρεις ώρες, δύο ημέρες την εβδομάδα, για να παίζουν τα παιδιά. Πέρα από τον χώρο που κερδίζουμε, είναι πολύ σημαντικό για τα παιδιά, που σκέφτονται πως θα μπορούσε να είναι και αλλιώς», λέει ο κ. Βλαστός.
Περιορισμός χρήσης Ι.Χ.
Εμπόδιο σε όλες αυτές τις προτάσεις είναι το ζήτημα της στάθμευσης των αυτοκινήτων. «Δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις. Στην πραγματικότητα, απαιτείται περιορισμός της χρήσης των Ι.Χ. Ο κόσμος πρέπει να περπατά, είναι και ζήτημα δημόσιας υγείας. Είναι μια πλευρά που δεν τη βάζουμε στη συζήτηση, αλλά είναι σημαντική. Από κει και πέρα, πολλοί κάτοικοι έχουν το αυτοκίνητό τους σταθμευμένο για το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και το πληρώνουν ακριβά. Γιατί;» υπογραμμίζει ο κ. Μπαρτζώκας-Τσιόμπρας.
Οι ανάγκες μετακίνησης μπορούν να καλυφθούν, σύμφωνα με τον πολεοδόμο, με συνδυασμό βαδίσματος, χρήσης μικροκινητικότητας και δημόσιας συγκοινωνίας. «Πρέπει να περάσουμε και στη λογική του διαμοιρασμού. Να χρησιμοποιούμε κοινόχρηστα πατίνια, ποδήλατα, αυτοκίνητα», αναφέρει. Γίνονται αυτά στην Αθήνα; «Τα πράγματα μπορεί να αλλάξουν, έχουμε δει τόσες πόλεις να αλλάζουν», απαντά ο κ. Μπαρτζώκας-Τσιόμπρας. «Το ζητούμενο είναι να αγαπήσουμε ξανά την πόλη. Αυτό που είναι πολύτιμο είναι η σχέση του κατοίκου με την πόλη, με τους ανθρώπους της, με την ιστορία και την ταυτότητά της», καταλήγει ο κ. Βλαστός.
Στόχοι μέχρι το 2030 (σε σύγκριση με το 2023)
Αύξηση κατά 50% πεζοδρομημένων οδών στο εμπορικό – ιστορικό κέντρο.
Αύξηση κατά 50% των οδών μιας λωρίδας χωρίς παρόδια στάθμευση.
Μείωση κατά 50% των θυμάτων από τροχαία, διπλασιασμός των δρόμων με ταχύτητα έως 30 χλμ.
Διπλασιασμός πολυώροφων γκαράζ ανά 10.000 κατοίκους.
Το “Κηποθέατρον Άλσος Παγκρατίου”, όπως χαρακτηριστικά αναγραφόταν στη μαρκίζα του, έχει μια μεγάλη και πλούσια ιστορία τριάντα ετών λειτουργίας.
Το θέατρο, επιχείρηση της οικογένειας Κανελλοπούλου (Κινηματογράφοι “Άλσος” και “Παγκράτιον”) λειτούργησε από το 1950 μέχρι το 1980.
Στην παρακάτω αφήγηση, διαχωρίζω δύο περιόδους λειτουργίας του θεάτρου, με γνώμονα το κοινό στο οποίο απευθυνόταν.
Την πρώτη περίοδο, από το 1950 μέχρι το 1972, το κοινό ήταν κυρίως Παγκρατιώτικο και των γειτονικών περιοχών, ενώ την δεύτερη, από το 1973 μέχρι που έκλεισε, το κοινό ήταν παναττικό και το θέατρο γνώρισε τεράστιες πιένες.
Η του 1964 είναι σκηνή από την ταινία “Ο τελευταίος πειρασμός” και διακρίνεται ο Τίτος Βανδής.
Περίοδος Πρώτη: 1950 – 1972
Το θέατρο εγκαινίασε την λειτουργία του, το καλοκαίρι του 1950, με παραστάσεις βαριετέ. Οι παλαιότεροι γνωρίζουν ότι, το θεατρικό βαριετέ είναι ένα πολυποίκιλο πρόγραμμα, που περιλαμβάνει παρλάτες, σκετσάκια, ορχήστρα, τραγούδι, μπαλέτο, ταχυδακτυλουργικά, ακροβατικά, διαγωνισμούς με συμμετοχή του κοινού κλπ.
Ο μαέστρος Ζοζέφ Κορινθίου (χαβάγιες) ήταν ο πρωτεργάτης πολλών από εκείνες τις παραστάσεις. Θα θυμίσω (υπάρχει η σχετική ανάρτησή μου) ότι σε έναν από τους τότε διαγωνισμούς τραγουδιού, ξεκίνησε την λαμπρή καριέρα του, ο συμπαγκρατιώτης Γιάννης Βογιατζής.
Στη συνέχεια, τη σειρά πήραν παραστάσεις πρόζας (Θίασος Αδαμαντίου Λεμού κλπ) αλλά και κλασικής επιθεώρησης.
Επιτυχία γνώρισαν οι επιθεωρήσεις. Τα νούμερα δεν προέρχονταν από παρθενογέννεση. Ήταν συνήθως αντιγραφές αυτών των κεντρικών θεάτρων της Αθήνας.
Δεν ήρθαν ποτέ, λαμπερά ονόματα του θεάματος να πρωταγωνιστήσουν. Όμως, θαυμάσιοι καλλιτέχνες, ηθοποιοί, μουσικοί, τραγουδιστές και χορευτές, φρόντισαν για την διασκέδαση των Παγκρατιωτών και των γειτόνων της εποχής.
Δύο θίασοι κυριάρχησαν, του Λάμπρου Ζούνη και του Νίκου Αθερινού. Σημειώνω ότι, ακριβώς επειδή το κοινό ήταν τοπικό, άρα και περιορισμένο, οι παραστάσεις άλλαζαν κάθε εβδομάδα.
Αραδιάζω μερικά ονόματα ηθοποιών που παρέλασαν από την σκηνή του Άλσους, έτσι όπως μου έρχονται στη μνήμη. Γεωργία Βασιλειάδου, Σούλυ Σαμπάχ, Κούλης Στολίγκας, Νότα Παρούση, Νικήτας Πλατής, Κώστας Δούκας, Νανά Σκιαδά, Λιάνα Ορφανού, Μαρίνα Πεφάνη, Πέτρος Πανταζής, Σάκης Τσολακάκης, Έφη Οικονόμου, Σοφία Βερώνη, Μίμης Θειόπουλος, Βίκυ Παππά, Φίλιος Φιλιππίδης, Κία Μπόζου, Γιάννης Φέρμης, Αλέκα Στρατηγού, Φιλήμων Μεθυμάκης.
Θυμάμαι επίσης, τα μπαλέτα “Δημήτρης Ιβάνωφ – Νατάσα”, “Δαρζέντας – Ντόροθυ”, “Χρήστος Πατρινός – Ντόνα Βάνα”, τους μαέστρους Λυκιαρδόπουλο, Ρουχωτά, Τσολάκη και τις ορχήστρες τους, τον τραγουδιστή Νάσο Πατέτσο, το τραγουδιστικό σύνολο του Γιάννη Βέλλα και… και… και…
Τονίζεται ότι, στα διαλείμματα δινόταν συναυλία ρουφηγμάτων της δροσερής γρανίτας και ότι, στις θεατρικές αργίες της Δευτέρας, στο Άλσος έδινε τις παραστάσεις του, το Θέατρο Σκιών του Μάνθου Αθηναίου.
Η του 1976 είναι πριν την έναρξη της παράστασης “Το τραμ το τελευταίο”. Στο κέντρο της εικόνας, διακρίνονται ο Μισέλ Πικολί και ο Ούγκο Τονιάτσι, έχοντας ανάμεσά τους τη Σοφία Σεϊρλή. Μπροστά από τον Μισέλ Πικολί, διακρίνεται και ο μεγάλος μας, Τάκης Χορν.
Το 1973 κάτι άλλαξε. Πριν πούμε τι, ας τοποθετηθούμε στο κλίμα της εποχής. Είμαστε ήδη στον έκτο χρόνο της δικτατορίας και η επιθεώρηση, αγαπημένο θεατρικό είδος των Αθηναίων, πνέει τα λοίσθια. Γιατί; Επειδή της λείπει το κύριο, το βασικό συστατικό της, που δεν είναι άλλο από την πολιτική σάτιρα. Η λογοκρισία της εποχής δεν επιτρέπει κανενός είδους πολιτική αναφορά.
Με ξεπεσμένη λοιπόν την επιθεώρηση, το καλοκαίρι του 1973, ήρθαν στο θέατρο μας, κάτι πανελληνίως άγνωστοι “τύποι”, με σκοπό λέγαν, να αναβιώσουν το είδος. Προέρχονταν από δύο τάξεις της Σχολής του Εθνικού Θεάτρου και ήταν οι Ντίνος Λύρας, Υβόννη Μαλτέζου, Κώστας Αρζόγλου, Νίκος Σκυλοδήμος, Δημήτρης Καμπερίδης, Γιώργος Σαμπάνης, Μίμης Χρυσομάλλης, Σμαράγδα Σμυρναίου, Μηνάς Χατζησάββας, Άννα Παναγιωτοπούλου και Σταμάτης Φασουλής. Ανέβασαν την ιστορική πια επιθεώρηση “…και συ χτενίζεσαι” με σκηνοθεσία ομαδική, κείμενα των Μποστ, Σκούρτη και δικά τους και μουσική του Λουκιανού Κηλαηδόνη. Κατάφεραν να ξεπεράσουν την λογοκρισία, γιατί ποτέ δεν έδειξαν ολοκληρωμένα τα κείμενα, στα οποία κάθε βράδυ πρόσθεταν κι άλλα λόγια. Άλλωστε, τα πιο πολλά μηνύματα τα περνούσαν στο κοινό με υπονοούμενα, παύσεις, γκριμάτσες και χειρονομίες. Η παράσταση έπιασε αμέσως, στην αρχή στον φοιτητόκοσμο και στη συνέχεια στο ευρύτερο Αθηναϊκό κοινό.
Αυτό ήταν! Έτσι καθιερώθηκε το Ελεύθερο Θέατρο και έτσι το Θέατρο Άλσους Παγκρατίου απέκτησε παναττικό κοινό.
Στο θέατρό μας, ακολούθησαν οι παραστάσεις:
1974, “Μια ζωή Γκόλφω” (Παραμονές της πρεμιέρας, το θέατρο έγινε στόχος εμπρησμού).
1976, “Το τραμ το τελευταίο”
1978, “Συνέβη στην Κατίνα”.
1979, “Σιγά τον πολυέλαιο”.
Η επιτυχία ήταν τεράστια, το θέατρο γνώρισε πιένες και στους αρχικούς “τύπους” που προαναφέρθηκαν, προστέθηκαν κι άλλοι, όπως Νένα Μεντή, Μίνα Αδαμάκη, Γιώργος Κιμούλης, Δημήτρης Πιατάς, Νατάσα Τσαγκαρισάνου, Λάκης Λαζόπουλος, Γιώργος Κέντρος, Φίλιππος Σοφιανός, Σταύρος Μερμήγκης, Σοφία Σεϊρλή και οπωσδήποτε και κάποιοι που ξεχνώ. Το θέατρό μας έγινε εστία παραγωγής και ανέλιξης εκλεκτών ηθοποιών, που στην συνέχεια δημιούργησαν λαμπρή καριέρα.
Βέβαια, η μεγάλη επιτυχία είχε και τις δυσμενείς της συνέπειες. Άρχισαν να βγαίνουν στην επιφάνεια οι εγωισμοί και οι προσωπικές φιλοδοξίες, που δημιούργησαν έριδες και προστριβές μεταξύ των “τύπων”. Έτσι, διαλύθηκε το Ελεύθερο Θέατρο. Πολλοί από τους συντελεστές του, δημιούργησαν την Ελεύθερη Σκηνή, που το 1980, έδωσε την παράσταση “Αναντάμ, Παπαντάμ”, με την προσθήκη μιας ακόμα “τύπισσας”, της Μίρκας Παπακωνσταντίνου.
Αυτή ήταν η τελευταία παράσταση, που δόθηκε στο θέατρό μας, αφού επί δημαρχίας Δημήτρη Μπέη, το Δημοτικό Συμβούλιο αποφάσισε (12-12-1980) την κατεδάφιση και απομάκρυνση όλων των εγκαταστάσεων από το Άλσος.
Επί δημαρχίας Νικήτα Κακλαμάνη έγινε προσπάθεια για την επαναλειτουργία του θεάτρου, η οποία προσέκρουσε σε υπερβολικές κατά την γνώμη μου, οικολογικές ευαισθησίες, μικρής αλλά ζωηρής μερίδας Παγκρατιωτών.
Έκπληκτοι οι περαστικοί και όσοι εκείνη την ώρα έκαναν τη βόλτα τους στη μαρίνα της Γλυφάδας, έπεσαν μπροστά σε ένα σπάνιο θέαμα, με έναν καρχαρία να «κόβει» βόλτες στο σημείο που δένουν τα σκάφη.
Αμέσως ειδοποιήθηκε το Λιμεναρχείο, με τα σχόλια να δίνουν και να παίρνουν για το πως βρέθηκε στη 2η μαρίνα, με τους περισσότερους να θεωρούν ότι εχασε τον προσανατολισμό του αναζητώντας τη λεία του και άλλους να εκτιμούν ότι ήθελε να γεννήσει.
Αμέσως μόλις οι εικόνες από την ομάδα «fishing in Greece» ανέβηκαν στα social media πολλοί σχολίασαν ότι επρόκειτο για ένα είδος που ονομάζεται «Γλαυκοκαρχαρίας», για ενήλικες δηλαδή καρχαρίες που δεν απειλούνται τακτικά από κανένα είδος με εξαίρεση τον άνθρωπο. Οι μικρότεροι καρχαρίες μπορεί να γίνουν λεία αρκετά μεγάλων καρχαριών όπως ο λευκός καρχαρίας και ο καρχαρίας τίγρης.
Τρέφονται με μικρά ψάρια και καλαμάρια, αλλά μπορούν να επιτεθούν και σε μεγαλύτερη λεία. Οι γλαυκοκαρχαρίες σχηματίζουν κοπάδια διαχωρισμένα ανάλογα με το φύλο και μέγεθος.
Έναν 27χρονο που πέταξε μια μολότοφ συνέλαβαν αστυνομικοί λίγο μετά τα μεσάνυχτα στην συμβολή των οδών Λαγουμιτζή και Φρειδερίκου Σμιθ στο Νέο Κόσμο.
Ο 27χρονος μαζί με άλλα εννέα άτομα, που διέφυγαν και αναζητούνται, εντοπίστηκε να πετάει μολότοφ λίγο μετά την Ανάσταση, ενώ εις βάρος του σχηματίστηκε δικογραφία για κατασκευή και κατοχή εκρηκτικού υλικού από κοινού, για απείθεια, και για παραβάσεις των νόμων περί όπλων και περί φωτοβολίδων και πυροτεχνημάτων.
Με σκηνικό καλοκαιρίας ξεκινά η εβδομάδα μετά το Πάσχα, ύστερα από τους δυνατούς ανέμους που επικράτησαν τις προηγούμενες ημέρες αλλά και τις βροχές μέχρι και την παραμονή της Ανάστασης.
Ειδικότερα στην Αττική η πρόβλεψη ανεβάζει τη θερμοκρασία στους 25 βαθμούς, με τον καιρό να είναι γενικά αίθριος, με τους ανέμους μεταβλητούς από 2 έως 4 μποφόρ και στα ανατολικά πρόσκαιρα τις πρωινές ώρες από βόρειες διευθύνσεις έως 5 μποφόρ.
Η θερμοκρασία θα κυμαίνεται από 13 έως 25 βαθμούς Κελσίου.
Το ανοιχτό Γεύμα Αγάπης πραγματοποιήθηκε στις εγκαταστάσεις του Κλειστού Γυμναστηρίου Ρουφ, το οποίο πλαισιώθηκε με μουσική αλλά και καλή διάθεση που μας έφερε όλους πιο κοντά.
Ο Δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, ο οποίος παρέστη στο εορταστικό γεύμα στο Ρουφ δήλωσε: «Η Αθήνα δείχνει την αλληλεγγύη της. Όχι μόνο τις γιορτές αλλά κάθε μέρα, στεκόμαστε ο ένας δίπλα στον άλλον. Κανένας μόνος του στο δρόμο, στην ανέχεια και σε συνθήκες ακατάλληλης διαβίωσης. Εύχομαι χρόνια πολλά με υγεία! Καλό Πάσχα σε όλες και όλους!».
Σημειώνεται πως η διοργάνωση του Πασχαλινού γεύματος* έγινε με την υποστήριξη του Οργανισμού Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων (ΟΠΑΝΔΑ) ο οποίος παραχώρησε τον χώρο καθώς και με τη συνδρομή της Διεύθυνσης Καθαριότητας και Ανακύκλωσης του Δήμου, η οποία διέθεσε τα πούλμαν για τη μεταφορά των ωφελουμένων.
Γεύματα στις δομές και στον δρόμο
Οι δράσεις βρίσκονται σε εξέλιξη όλες τις γιορτινές ημέρες καθώς ο Δήμος Αθηναίων μέσω του ΚΥΑΔΑ μοίρασε μόνο την ημέρα του Πάσχα 1300 πλήρη γεύματα που μεταξύ άλλων περιελάμβαναν μαγειρίτσα και μοσχάρι καθώς και παραδοσιακά γλυκά. Τα γεύματα διανέμονται σε όλες τις δομές φιλοξενίας που στηρίζει ο Δήμος μας, αλλά και σε ανθρώπους που βρίσκονται στον δρόμο.
Επίσης, κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας μοιράστηκαν πασχαλινά δώρα και λαμπάδες στα παιδιά των ωφελούμενων οικογενειών, τα οποία με φροντίδα τύλιξαν και προσέφεραν οι υπάλληλοι και οι εθελοντές του Κ.Υ.Α.Δ.Α στους μικρούς μας φίλους, με σκοπό να μην στερηθεί κανένα παιδί το πασχαλινό δώρο και τη λαμπάδα του.
Η Πρόεδρος του ΚΥΑΔΑ, Ιωάννα (Τζίνη) Γεννηματά, δήλωσε: «Είναι μεγάλη μου τιμή να εκπροσωπώ έναν οργανισμό με ισχυρό κοινωνικό αντίκτυπο που με υπευθυνότητα στοχεύει στην άμβλυνση των ανισοτήτων, την κοινωνική ενσωμάτωση και στην ισότιμη πρόσβαση των πολιτών στα αγαθά της πόλης. Tο Κέντρο Υποδοχής και Αλληλεγγύης του Δήμου Αθηναίων βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της προσπάθειας. Καλό Πάσχα σε όλους».
Ενισχυμένα πακέτα τροφίμων- Δώρα για τους φιλοξενούμενούς μας στις Δομές
Παράλληλα, τα πακέτα τροφίμων που διανεμήθηκαν από τον Κόμβο Αλληλοβοήθειας Πολιτών και το Κοινωνικό Παντοπωλείο, εμπλουτίστηκαν αυτήν την περίοδο με πασχαλινά προϊόντα και με προϊόντα καθημερινών αναγκών προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες των ευάλωτων νοικοκυριών για τις ημέρες του Πάσχα.
*Το εορταστικό γεύμα της Κυριακής του Πάσχα πραγματοποιήθηκε στις εγκαταστάσεις του Κλειστού Γυμναστηρίου Ρουφ (Εχελιδών 19 & Πειραιώς 144) με την υποστήριξη της εταιρείας LidlHellas.
Το πασχαλινό τραπέζι παρά την νοστιμιά του -η μάλλον ακριβώς γι’ αυτήν- ενέχει κινδύνους για υγιείς και ασθενείς, αν αφήσουμε ανεξέλγκτες τις ορέξεις μας. Οι καρδιοπαθείς αποτελούν ομάδα υψηλού κινδύνου και η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία κρούει τον κώδωνα κινδύνου για τις διατροφικές τους επιλογές που πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικές και με σύνεση.
«Εκείνο που πρέπει να ξέρουν -ιδιαίτερα οι καρδιοπαθείς- είναι ότι η υπερκατανάλωση λίπους και αλατιού, μπορεί να συντελέσει στην εκδήλωση πνευμονικής εμβολής, δύο με τρεις ημέρες αργότερα, για αυτό είναι πολύ σημαντικό στην περίπτωση που εμφανίσουν δύσπνοια ή υπερβολική κατακράτηση υγρών, να αναζητήσουν άμεσα ιατρική βοήθεια για την πρόληψη σοβαρότερων επιπλοκών», αναφέρει ο Γιώργος Κοχιαδάκης, Καθηγητής Καρδιολογίας, πρόεδρος Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας.
Κατσίκι αντί για αρνί, «ναι» στις σαλάτες και τα λαχανικά
Το κύριο πρόβλημα που προκαλούν τα κορεσμένα λιπαρά στην υγεία είναι ο αντίκτυπος στο επίπεδο της χοληστερόλης, καθώς η υψηλή κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών οδηγεί σε αύξηση της κακής LDL χοληστερόλης, η οποία μπορεί να σχηματίσει αθηρωματική πλάκα στις αρτηρίες, που εμποδίζει τη ροή του αίματος και αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού. Το αρνί είναι πλούσιο σε τέτοια λιπαρά γι’ αυτό αφαιρέστε την πέτσα ή αν είναι δυνατόν προτιμήστε κατσίκι για το πασχαλινό γεύμα σας και συνοδεύστε το πάντα με άφθονα πράσινα λαχανικά που έχουν αντιοξειδωτική δράση, προκαλούν κορεσμό και εξουδετερώνουν την θρομβογόνο επίδραση των λιπιδίων.
Η μεγάλη συσσώρευση λίπους είναι ακόμη πιο επικίνδυνη κατά τις νυχτερινές ώρες καθώς σχετίζεται με εγκεφαλικά επεισόδια και με εμφράγματα του μυοκαρδίου. Για την αποφυγή λιπαρών πιάτων μπορείτε, λίγη ώρα πριν καθίσετε στο γιορτινό τραπέζι, να φάτε ένα φρούτο ή λίγους ξηρούς καρπούς για να μειωθεί το αίσθημα της πείνας. Επίσης μπορείτε να ξεκινήσετε το γεύμα σας, με μια πλούσια πράσινη σαλάτα ή βραστά λαχανικά που μόνο ευεργετική επίδραση θα έχει για τον οργανισμό σας.
Η διατήρηση του σωστού βάρους είναι πολύ σημαντική κυρίως για τους καρδιοπαθείς καθώς η παχυσαρκία και το κοιλιακό λίπος αποτελούν σημαντικούς παράγοντες κινδύνου. Είναι πολύ βασικό να διατηρείται μια σωστή ισορροπημένη διατροφή με υπολογισμένες θερμίδες και να δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην πηγή των θερμίδων, ώστε τα φαγητά που καταναλώνονται να προσφέρουν θρεπτικά συστατικά και όχι λίπος, χοληστερίνη και επιβλαβείς συνέπειες για την υγεία, αναφέρει ο κ. Κοχιαδάκης.
Διατροφικές οδηγίες της Καρδιολογικής Εταιρείας
-Αποφύγετε το «τσιμπολόγημα», πάνω από το αρνί. Αν θέλετε να φάτε, καθίστε στο τραπέζι και απολαύστε το γεύμα σας μασώντας αργά για να διευκολύνετε την πέψη, αλλά και για να χορτάσετε πιο γρήγορα.
-Το πιάτο που θα σας χορτάσει χωρίς να σας φορτώσει με πολλές θερμίδες, είναι ψητό κρέας αρνί ή κατσίκι χωρίς πέτσα και λίπος χωρίς πολλές πατάτες, ζυμαρικά και ψωμί.
-Συνοδεύστε το κρέας με άφθονη σαλάτα. Οι σαλάτες διεγείρουν το αίσθημα κορεσμού της πείνας, είναι υγιεινές λόγω του πλούτου τους σε φυτικές ίνες και θρεπτικά συστατικά και δεν έχουν πολλές θερμίδες, εφόσον βεβαίως είναι απλές χωρίς ανθυγιεινές και επεξεργασμένες σάλτσες.
-Προσθέστε στη σαλάτα και στο φαγητό σας παρθένο ελαιόλαδο που είναι πλούσιο σε μονοακόρεστα λιπαρά με καρδιοπροστατευτική δράση και σε φαινόλες, ευεργετικές για την καρδιακή λειτουργία.
-Αποφύγετε το άσπρο ψωμί που προσφέρει επιπλέον θερμίδες χωρίς όφελος. Προτιμήστε μέτρια κατανάλωση αρτοσκευασμάτων ολικής αλέσεως ή σικάλεως ή παξιμάδια χαρουπιού.
-Να είστε προσεκτικοί με την κατανάλωση των γιορτινών γλυκών όπως τα τσουρέκια και τα καλιτσούνια που είναι πολύ πλούσια σε θερμίδες και λιπαρά.
-Μην αλατίζετε το φαγητό σας. Το αρνί και τα άλλα πασχαλινά εδέσματα, είναι συνήθως υπερ-αλατισμένα!!! Απομακρύνετε λοιπόν την αλατιέρα από το τραπέζι και ενισχύστε την γεύση με μπαχαρικά και βότανα όπως φρέσκια ρίγανη και θυμάρι. Μην συνοδεύετε με επεξεργασμένα τρόφιμα όπως έτοιμες σάλτσες που υπερτερούν σε αλάτι.
-Προσέξετε τι πίνετε και μην ανακατεύετε διαφορετικά ποτά όπως τσίπουρο, ρακί, κρασί και μπύρα. Δύο ποτά για τους άντρες και ένα για τις γυναίκες είναι η συνιστώμενη πρόσληψη σε ημερήσια βάση. Προτιμήστε το κόκκινό κρασί που έχει αντιοξειδωτική δράση.
-Πίνετε άφθονο νερό και μη αλκοολούχα ποτά χωρίς θερμίδες. Με αυτή την «τακτική» νιώθετε το αίσθημα της πληρότητας στο στομάχι σας χωρίς να επιβαρύνεται τον οργανισμό σας με ανούσια συστατικά που μόνο βλαβερές συνέπειες έχουν για την υγεία όπως ζάχαρη και συντηρητικά. ‘Αλλωστε πίνοντας νερό και διατηρώντας σωστή ενυδάτωση προστατεύουμε την καρδιά μας.
Συνοψίζοντας
Δοκιμάστε με μέτρο από όλα, αλλά φάτε υγιεινά! Επιλέξτε άπαχο κρέας, σαλάτα με ελαιόλαδο και αποφύγετε τα γλυκά. Να τρώτε με υπομονή, δώστε χρόνο στον εαυτό σας να χορτάσει. Μην προτιμήσετε αλκοολούχα ποτά αλλά νερό και μην ξεχνάτε τα ενδιάμεσα σνακ που μπορεί να είναι φρούτα πλούσια σε βιταμίνες και αντιοξειδωτικά ώστε να αποφεύγονται περιστατικά υπερφαγίας. Διατηρήστε το βάρος σας με σωστές διατροφικές επιλογές που δεν στερούνται γεύσης και μην ξεχνάτε την άσκηση έστω κι αν είναι χορός γύρω από το πασχαλινό τραπέζι.
Έξι ακόμα αργίες θα μπορούν να «απολαύσουν» οι εργαζόμενοι μέχρι και το τέλος του έτους.
Εκτός από την Τρίτη του Πάσχα, ημέρα κατά την οποία έχει μεταφερθεί η αργία της Πρωτομαγιάς, στις 24 Ιουνίου έρχεται το αμέσως επόμενο τριήμερο, του Αγίου Πνεύματος, που αποτελεί παραδοσιακά και την πρώτη απόδραση του καλοκαιριού.
Στις 19:30 το απόγευμα αναμένεται η άφιξη του Αγίου Φωτός στο αεροδρόμιο Αθηνών, «Ελευθέριος Βενιζέλος», ενώ νωρίτερα το μεσημέρι Η ελληνική διπλωματική αποστολή, με επικεφαλής τον υφυπουργό Εξωτερικών, Γιώργο Κώτσηρα, το παρέλαβε από τον Μακαριώτατο Πατριάρχη Ιεροσολύμων, κ.κ. Θεόφιλο Γ’.
Στην αποστολή συμμετέχουν επίσης ο Εξαρχος του Παναγίου Τάφου Αρχιμανδρίτης Γαβριήλ και ο Μητροπολίτης Ιωαννίνων Μάξιμος, ο οποίος εκπροσωπεί την Εκκλησία της Ελλάδος.
θα ακολουθήσει η μεταφορά του με ειδικές πτήσεις στην ελληνική επικράτεια, από τις εταιρείες Aegean και Sky Express, σε εννιά και επτά προορισμούς αντίστοιχα.
Τα πλεονεκτήματα
